Why was the commemorative plaque of the Serbian soldiers of the First World War moved to Pristina?

The Embassy of France in Pristina announced on the evening of November 15 that it will examine the technical possibilities for all the monuments in the cemetery in Pristina to return to their former places, the new memorial plaque in honor of the French soldiers who lost their lives during their service in within KFOR.

This embassy also expressed regret for the controversy caused in the public after the reorganization of the monuments in the Orthodox cemetery in Pristina.

The reaction of the French Embassy comes after a monument to fallen Serbian soldiers in the First World War 1912-1918 was moved, which caused reactions among the Serbian community in Kosovo.

This monument is located in the Orthodox cemetery in Pristina, in the place where the Serbian soldiers killed during the First World War are buried. It was in this place, a few years ago, that the ambassadors of France and Germany in Kosovo celebrated Armistice Day.

Armistice Day is observed around the world on November 11 to commemorate the signing of the armistice that ended the First World War. This day is observed throughout Europe and Commonwealth countries celebrate it as Remembrance Day, Americans as Veterans Day or Remembrance Day.

Until recently, near that monument there was also a commemorative plaque dedicated to the French soldiers killed during the First World War. Among these monuments is a smaller one honoring the fallen German soldier in 2015.

Armistice Day was celebrated again this year, on November 11. However, in the place where there used to be a monument dedicated to Serbian soldiers, there is now a memorial plaque dedicated to French soldiers killed in Kosovo.

Meanwhile, the memorial plaque for the Serbian soldiers has been moved from the side of the grave.

It was the photos released by the embassies from this year's Armistice Day commemoration that caused furious reactions among the Serbian community, as they did not show the commemorative plaque for the Serbian soldiers in the place where it had previously been.

The embassies of France and Germany in a joint press release have admitted that the monument to the fallen Serbian soldiers in the First World War has been moved on their initiative.

Siç thonë ata, “në vitet e fundit, dhe veçanërisht në vitin 2022, kjo ceremoni e përbashkët franko-gjermane u njollos nga polemika në media të caktuara në Kosovë në lidhje me praninë e një stele [pllakë përkujtimore] për nder të ushtarëve serbë që vdiqën mes viteve 1912 dhe 1918”.

“Serbia dhe Franca kanë qenë aleate gjatë Luftës së Parë Botërore. Kjo polemikë ishte e padenjë për kujtimin e të gjithë ushtarëve: ushtarëve francezë, gjermanë dhe serbë të rënë në Luftën e Parë Botërore, por edhe 18 ushtarëve francezë që vdiqën gjatë shërbimit në KFOR, në mbrojtje të të gjitha komuniteteve të Kosovës”.

“Vendosja e një stele të re në përkujtim të sakrificës së të gjithë ushtarëve francezë në Kosovë është bërë me iniciativën e Ambasadës së Francës. Më pas, në shenjë respekti për ushtarët serbë, stela është zhvendosur vetëm disa metra, me respektin më të madh pas njoftimit të Komunës. Asnjë trup i vetëm i një ushtari nuk u zhvendos. Kjo stelë mbetet plotësisht e dukshme në të njëjtin vend”, thuhet në deklaratën e përbashkët të ambasadave të Francës dhe Gjermanisë në Kosovë.

Aty shtohet se ambasadat janë “të zhgënjyera që ky gjest u keqinterpretua dhe çoi në shfrytëzim politik”.

Famullitari i Kishës Ortodokse në Prishtinë, Stanisha Arsiq, ishte i pari që vuri në dukje zhvendosjen e monumentit nëpërmjet një komunikate për media, duke thënë se rastin e ka raportuar në polici dhe se i është thënë se ambasadat e Francës dhe Gjermania e kishin iniciuar një gjë të tillë.

Pastaj Dioqeza e Rashkës-Prizrenit bëri të ditur se askush nuk është konsultuar me komunitetin serb që i shfrytëzon varrezat, e as me Kishën Ortodokse Serbe, e cila “përkujdeset shpirtërisht për varrezat ortodokse në Kosovë”, në lidhje me zhvendosjen e monumentit të ushtarëve të rënë serbë.

Njoftimi përfundon se kjo mënyrë tregon “mosrespekt” ndaj një memoriali në varrezat ortodokse dhe se bëhet fjalë për “rishkrimin e historisë”.

Përveç Kishës Ortodokse Serbe në Kosovë, kanë reaguar edhe partitë politike serbe, aktivistë politikë, përfaqësues të shoqërisë civile dhe institucione të Serbisë.

Lista Serbe, partia më e madhe e serbëve të Kosovës që ka mbështetjen e Beogradit, ka kërkuar nga ambasadori francez dhe ai gjerman që monumentin e zhvendosur ta kthejnë në vendin e tij origjinal, mbi varrin ku janë varrosur eshtrat e ushtarëve serbë të vrarë në Luftën e Parë Botërore.

Në njoftim thuhet se presin një falje nga Ambasada franceze dhe ajo gjermane.

Demokracia Serbe, e cila së fundi u shndërrua në parti nga Iniciativa Qytetare për Mbijetesë Serbe, vlerësoi se zhvendosja e monumentit “thellon edhe më tej mosbesimin e popullit serb ndaj ambasadave të huaja në Kosovë dhe autoriteteve të Kosovës”.

Zyra për Kosovën në Qeverinë e Serbisë e cilësoi heqjen dhe zhvendosjen e pllakës përkujtimore për ushtarët serbë si fshirje të të gjitha gjurmëve të ekzistencës serbe në Kosovë dhe rishkrim brutal të historisë.

Meanwhile, Dragisha Mija?i?, coordinator of the Belgrade working group on Chapter 35 of the National Convention on the European Union, launched an online petition on November 13 to return the monument to fallen Serbian soldiers to its place.

The petition, which has so far been signed by around 2,500 people, also demands a public apology from the two ambassadors for their thoughtless action. Official Prishtina has not declared on this issue./REL