BREAKING NEWS

Ilir Demalia sheds light on the scenes: I tell you the trap that Edi Rama is setting for 'Re-establishment', the real reasons for Bardhi's group's distance from Lulzim Basha, the panic that has erupted within them and the bitter news that awaits Sali B...

Ilir Demalia sheds light on the scenes: I tell you the trap that Edi Rama is
x
BREAKING NEWS

Idajet Beqiri: The investigations into the 'CEZ-DIA' file are over, in addition to Meta, Berisha and Shkëlzen, an American lawyer is at risk of handcuffs, the former president is preparing for the dark days in SPAK, here is the strategy he is following...

Idajet Beqiri: The investigations into the 'CEZ-DIA' file are over, in
x
BREAKING NEWS

Rama-Meta-Berisha sit together at the market table to monitor SPAK and overturn the justice reform, this is why the "Bermuda Triangle" has been alerted

Rama-Meta-Berisha sit together at the market table to monitor SPAK and overturn
x
BREAKING NEWS

The organizing group of the arms business in Gërdec is about to sink, the prosecutors are expected to take the facts from the American Justice in their hands, the order letters in the USA are launched, information will also be obtained about Patrick He...

The organizing group of the arms business in Gërdec is about to sink, the
x
BREAKING NEWS

Daut Gumeni: This is why the socialists and Gentiana Sula blocked the opening of Ilir Metaj's spy file, we expect that the "syringe with sea water" that the DASH senior official injected into SPAK prosecutors will lead to the arrest of "heavyweights"

Daut Gumeni: This is why the socialists and Gentiana Sula blocked the opening of
x
BREAKING NEWS

The scandal erupts, the Parliament of Albania is accused of voting without a quorum on the Law on Strategic Investments, this is how the Constitution was overturned by the majority, the fraud is revealed

The scandal erupts, the Parliament of Albania is accused of voting without a
x
BREAKING NEWS

The dubious wealth of the "sheikh" of the Assembly Laert Duraj who challenges the old "wolves" in politics, apartment 200 thousand euros, 11 bank accounts, staggering profits from rent, 180 thousand euros from property sales, how he justified the milli...

The dubious wealth of the "sheikh" of the Assembly Laert Duraj who
x
BREAKING NEWS

Here are the deals of the SP and Reestablishment, how they are defending the corruption of Klodian Allajbeu and Vilma Nushi, thefts with "Hemodialysis", "Check Up", "Laboratories" and "Sterilization" are proven, arrests are expected from SPAK

Here are the deals of the SP and Reestablishment, how they are defending the
x

Politike

Government-Presidency / Meta clash makes another move

Government-Presidency / Meta clash makes another move

The President of the country Ilir Meta has returned to the Assembly the normative act of the government for the management of the budget system, which meant leaving the government free to increase the public debt until 2023.

Meta says in his long reasoning that this normative act was issued in violation of the Constitution, thus violating public finances.

According to Meta, the government is exceeding its powers in issuing this act, and there is no urgency to justify the changes.

"The Normative Act removes any legal obstacles, to pave the way for unlimited growth of public debt. Approved changes, high real risk for further growth of public debt, exceeding the limit of 80% of GDP.

The approved changes pose a risk of non-compliance with financial discipline for fiscal administration both in terms of resources and public spending. It is not justified either by "need" or "urgency", it is said, among other things, in the position of President Meta.

REASONS FOR RETURNING LAW NO. 86/2021, “ON THE APPROVAL OF THE NORMATIVE ACT, WITH THE ENFORCEMENT OF THE LAW, NO. 25, DATED 22.6.2021, OF THE COUNCIL OF MINISTERS “ON SOME AMENDMENTS AND ADDITIONS TO LAW NO. 9936, DATED 26.6.2008, "ON THE MANAGEMENT OF THE BUDGET SYSTEM IN THE REPUBLIC OF ALBANIA", AMENDED "

Honorable deputies,

The Assembly of Albania, in the plenary session of 01 July 2021, has approved, among others, law no. 86/2021 “On the approval of the Normative Act, with the force of law, no. 25, dated 22.6.2021, of the Council of Ministers “On some changes and additions to law no. 9936, dated 26.6.2008 "On the management of the budget system in the Republic of Albania", as amended ".

This law has been forwarded to the President of the Republic for decree and announcement with the letter no. 1612 prot., Dated 12.07.2021, of the Assembly. According to the parliamentary practice, consulted on the official website of the Assembly, Normative Act with the force of law no. 25, dated 22.6.2021, of the Council of Ministers “On some changes and additions to law no. 9936, dated 26.6.2008 "On the management of the budget system in the Republic of Albania", as amended ", was drafted by the Ministry of Finance and Economy and after approval by the Council of Ministers, the draft law was submitted to the Assembly for consideration on June 23, 2021.

Referring to the published parliamentary practice, this normative act with the force of law through changes in the organic budget law (LOB), aims to provide the necessary fiscal incentives on the side of budget expenditures in the context of recovery of the country's economy, after successive shocks of the November 26, 2019 earthquake, as well as the pandemic caused by COVID-19.

Specifically, according to the explanatory report, the normative act with the force of law proposes:

fiscal principles and rules, defined in points 1 to 4, of article 4/1 of the existing law, not to be applied exclusively for 2021, considering it necessary for giving the necessary flexibility to the state budget, not only as an instrument The main stabilizer of the amortization of negative shocks in cases of extraordinary circumstances, but also as a driver of sustainable economic growth by targeting sectors that are considered productive and vital for the country's economy.

implementation of the fiscal rule defined in point 5, of article 4/1, of the existing law which consists in the legal obligation that the primary budget balance can not be less than zero, will enter into force in 2024 , thus in order to further strengthen the credibility and sustainability of public finances.

The draft law was reviewed in the Committee on Economy and Finance, in the capacity of the responsible committee in the meeting of June 29, 2021, as well as in the Committee on Legal Affairs, Public Administration and Human Rights, in the capacity of the committee for giving an opinion, in the meeting of June 25, 2021, then passed for approval in plenary session.

After reviewing the content of the Normative Act approved by law no. 86/2021, it is considered that, it is not in harmony with articles 4, 7, 101, as well as articles belonging to Part Thirteen of the Constitution, due to the provisions in violation of constitutional principles and provisions as follows:

Exceeds the constitutional competencies of the Council of Ministers, as neither the need nor the urgency is justified in the adoption of the normative act with the force of law;

Violates the principle of the rule of law;

Violates the principle of separation and balance of powers;

Violates the principle of proportionality.

In obedience to the Constitution of Albania and in the exercise of the right provided in point 1, of its article 85, as President of the Republic I have decided that law no. 86/2021 “On the approval of the Normative Act, with the force of law, no. 25, dated 22.6.2021, of the Council of Ministers “On some changes and additions to law no. 9936, dated 26.6.2008 "On the management of the budget system in the Republic of Albania", as amended ", should be returned to the Assembly for reconsideration, for the following reasons:

Normative Act, with the force of law, no. 25, dated 22.6.2021, is not justified either by “need” or by “urgency”, making its approval with law no. 86/2021, violate some constitutional principles such as: separation and balance of power; of the rule of law; as well as the principle of proportionality.

The legal acts declaring a state of natural disaster (both for the earthquake of November 26, 2019 and for the pandemic COVID -19) have completed their effects and currently our country is facing the economic consequences created by them, so the Government has all the right to analyze the macro and micro terms of the country's economy, a right that is not subject to the pressure of time.

In these conditions, any decision-making with the justification that it is taken in conditions of need and urgency, already, is simply a practice of issuing and approving without any objective and effective control of normative acts with the force of law.

The Constitution of the Republic of Albania, recognizing and sanctioning the concentration of legislative power in the Assembly of Albania has provided, as exceptional cases, the issuance of acts by force of law by the Council of Ministers, a right provided by Article 101 of the Constitution.

The use of this instrument remains in the assessment of the Council of Ministers, but it is considered that its widespread use and not in the conditions provided by the Constitution, violates the independence of the legislature and the democratic character of the state. This right has an exceptional nature, therefore the Constitution has conditioned its exercise with the existence of need and urgency, as well as with the final control by the Assembly of these normative acts issued by the Council of Ministers.

Kuvendi i Shqipërisë disponon ekskluzivitetin e analizës së formës edhe përmbajtjes së normës dhe elementët e saj. Pikërisht ky kontroll me karakter substancial e detyron ligjvënësin të lexojë drejt raportin e kompetencave ekskluzive legjislative që mbart duke vlerësuar për rrjedhojë, nëse gjendet në pozitën e cedimit, transferimit apo përthithjes së kompetencave të një organi tjetër.

Pavarësisht se Kuvendi ka vlerësuar interesin publik në rimëkëmbjen ekonomike të vendit dhe krijimin e lehtësirave fiskale, duhet të kishte konsideruar paralelisht pozitën e tij e vendimmarrjen në raport me një institucion tjetër kushtetues dhe, legjitimimin që mbart për shqyrtimin dhe miratimin e aktit të propozuar, pikërisht në formën e një akti normativ me fuqinë e ligjit.

Akti normativ me fuqinë e ligjit duhet tëmbartë në vetvete plotësimin e parakushtit të pasjes së një situate “urgjence”, sepse vlerësohet e pamundur pritja në kohë dhe zbatimi i procedurave ligjore të parashikuara në nxjerrjen e akteve specifike. Por në këtë rast ky parakusht nuk ekziston.Për rrjedhojë, edhe iniciativa e vendimmarrja konsiderohen si përthithje e prerogativëssëorganit kushtetues- Kuvendit të Shqipërisë.

Një akt normativ i nxjerrë haptazi në kundërshtim me parimet e rregullat strikte të Kushtetutëscenon jo vetëm këto dispozita kushtetuese por dhe parimin e shtetit të së drejtës, parashikuar në nenin 4 të Kushtetutës, duke shkelur pikërisht kufirin e mirëpërcaktuar që akti themeltar i shtetit i rezervon organeve publike se, ushtrimi i kompetencave të tyre do të kryhet vetëm në kuadër dhe në bazë të normave kushtetuese.

Praktikisht, Kuvendi si organ ligjvënës, duhet të mbështesë veprimtarinë e tij së pari te dispozitat kushtetuese dhe për rrjedhojë përgjatë procesit, i lind detyrimi të kryejë një interpretim të normave që lidhen në mënyrë të drejtpërdrejtë me aktet që kërkon të miratojë dhe pavarësisht detyrës dhe përgjegjësisë për t’iu përgjigjur sa më shpejt dhe sa më drejt prioritetit dhe problematikës së vendit, siç mund të jetë rasti i situatës pandemike, duhet të kujdeset që nismat ligjore, në të gjitha rastet, të mos bien ndesh me dispozitat kushtetuese.

Gjykata Kushtetuese në jurisprudencën e saj të konsoliduar është shprehur ndër të tjera se: “[…] transferimi i kompetencës legjislative Këshillit të Ministrave, që, përjashtimisht, të marrë masa të përkohshme në rast nevoje dhe urgjence, i nënshtrohet para së gjithash, kufizimeve kushtetuese, të cilat konsistojnë në kritere procedurale dhe po ashtu lëndore, të përcaktueshme nga natyra e marrëdhënies konkrete që kërkon rregullim.

Në këtë kuptim, Kuvendi nuk mund të delegojë pushtetin e tij ligjbërës, por ka detyrimin kushtetues të përmbushë kërkesat procedurale dhe lëndore për miratimin e ligjeve të cilësuara sipas nenit 81/2 dhe 83 të Kushtetutës, në raport me nenet 1, 2, 4, 7 dhe 116 të Kushtetutës, aq më pak Këshilli i Ministrave mund të ndërhyjë në akte normative më fuqinë e ligjit në ato fusha, rregullimi i të cilave, expressis verbis, përbën kompetencë ekskluzive të Kuvendit”.

Qeveria ka patur në dispozicion të gjitha mekanizmat, përfshirë këtu edhe kohën e nevojshme, që në analizë tëstudimit, hartimit dhe paraqitjes për miratim tëligjeve të buxheteve të vitit 2020 dhe 2021(dhe ndryshimeve përkatëse që kanë pësuar), të parashikonte nivelet, instrumentet dhe politikat e nevojshme për të pasqyruar iniciativa dhe vendimmarrje konkrete me qëllim kapërcimin e vështirësive me të cilat përballet vendin ynë.

Duke qenë se koha nuk ka munguar, dhe njohja me situatën prej Qeverisë dhe Kuvendit është fakt, atëherë zgjedhja e bërë për të vepruar përmes aktit normativ, për të ndryshuar ligjin organik të buxhetit, nuk gjen mbështetje kushtetuese dhe asnjë justifikim objektiv.

Nevoja dhe urgjenca duhen kuptuar si parakushte të domosdoshme, mosqënia e të cilave do të kishte si pasojë pavlefshmërinë e aktit normativ me fuqinë e ligjit. Mungesa e tyre shndërrohet në ves të legjitimitetit kushtetues të qeverisë për nxjerrjen e aktit normativ dhe, në vijim, në ves të ligjit që e ka miratuar atë.

Duke qenë kushte paraprake, “nevoja” dhe “urgjenca”, duhet të jenë vërtetuar se ekzistojnë përpara momentit të marrjes së nismës nga qeveria për nxjerrjen e aktit normativ me fuqinë e ligjit. Këto dy kushte duhet të jenë gjithashtu të pranishme, të lidhura e të ndërvarura dhe në momentin kur nxirret akti normativ me fuqinë e ligjit. Nëse ekziston nevoja për nxjerrjen e një ligji, por pa ndonjë urgjencë të dukshme, qeveria nuk mund të ndërmarrë nismën për nxjerrjen e aktit normativ me fuqinë e ligjit,pasi kjo përbën një detyrë të pushtetit ligjvënës.

Vetëm kur situata e krijuar vlerësohet e pamundur të presë aq kohë sa nevojitet për nxjerrjen e ligjit të nevojshëm nga organi ligjvënës, qoftë edhe nëpërmjet procedurave të përshpejtuara, nisma ligjvënëse mund t’i kalojë qeverisë. Nëse nuk do të vlerësohej ky aspekt, qeveria do të merrte, pa të drejtë, funksionet ligjvënëse të Kuvendit.

Kushtetuta, nëpërmjet nenit 101 të saj, ka lejuar që pushteti ekzekutiv të mund të miratojë akte që kanë të njëjtën fuqi si ligjet vetëm kur, rasti shfaqet si i jashtëzakonshëm dhe “nevoja”e“urgjenca”bëjnë të pamundur ushtrimin e kompetencës ligjvënëse nga Kuvendi.

Gjykata Kushtetuese ka vlerësuar në jurisprudencën e saj se Qeveria është e detyruar të shpjegojë dhe argumentojë nevojën dhe urgjencën konkrete që e kanë detyruar të nxjerrë aktin normativ me fuqinë e ligjit.Ky detyrim ka karakter formal dhe substancial. Qeveria është e detyruar ta pasqyrojë shpjegimin në përmbajtjen e çdo akti normativ me fuqinë e ligjit që nxjerr, minimalisht në preambulën e tij.

Ndërkohë që në rastin konkret, ndryshimet e propozuara dhe të miratuara përmes Aktit Normativ nr. 25, datë 22.6.2021, të Këshillit të Ministrave, nuk përligjen me ndonjë nevojë, e aq më pak urgjencë.

Akti normativ miratuar me ligjinnr. 86/2021,në nenet1 dhe 2të tij, bien ndesh me parimet e ligjit themeltar të shtetit dhe rrezikon qëndrueshmërinë financiare të vendit.

Nënenet 1 dhe 2 tëtij ky akti normativ parashikonse:

“Neni 1

Në pikën 5, të nenit 4/1, fjalët “… vitit buxhetor 2023…” zëvendësohen me “… vitit buxhetor 2024 …”.”

“Neni 2

Në fund të nenit 74, “Dispozita kalimtare”, shtohet një paragraf, me këtë përmbajtje: “Përjashtimisht, për vitin 2021, nuk zbatohen parimet dhe rregullat fiskale të përcaktuara në pikat 1, 2, 3 dhe 4, të nenit 4/ 1 të këtij ligji.”

Ndërkohë dispozita në fuqi e nenit 4/1, të ligjit nr. 9936/2008, parashikon:

“Neni 4/1 Parimet dhe rregullat fiskale Buxheti programohet dhe zbatohet duke mbajtur parasysh këto parime:

Qëndrueshmërinë e borxhit publik, që konsiston:

a) në çdo ligj vjetor të buxhetit, fillestar apo të rishikuar, si dhe në planifikimet e buxhetit afatmesëm, raporti i borxhit publik ndaj Produktit të Brendshëm Bruto do të planifikohet më i ulët seniveli i vlerësuar për vitin pararendës, deri atëherë kur niveli i borxhit të arrijë dhe qëndrojë poshtë nivelit 45 për qind të Produktit të Brendshëm Bruto;

b) përjashtim nga rregulli i shkronjës “a” mund të bëhet vetëm në rastet e rrethanave të jashtëzakonshme, të përcaktuara në nenin 4/4 të këtij ligji;

c) vlera e Produktit të Brendshëm Bruto, nominale në lekë, e cila do të përdoret për llogaritjen e raportit të borxhit publik ndaj Produktit të Brendshëm Bruto për vitet buxhetore që planifikohen dhe për vitin pararendës, nuk mund të jetë më e lartë se vlera respektive e parashikuar ose vlerësuar në raportin “Perspektiva ekonomike botërore” (Ëorld Economic Outlook), të Fondit Monetar Ndërkombëtar, më i fundit i publikuar në kohën kur ligji vjetor i buxhetit dorëzohet për miratim në Kuvend. Kjo dokumentohet qartësisht në relacionin shoqërues të ligjit vjetor të buxhetit;

ç) në çdo vit buxhetor të planifikuar duhet të përfshihet një kontingjencë e veçantë, prej jo më pak se 0,7 për qind e shpenzimeve totale të buxhetit, për të kompensuar rreziqe potenciale nga luhatjet në kurset e këmbimit ose normat e interesit, me ndikim në nivelin e borxhit;

d) në çdo ligj vjetor fillestar të buxhetit, si dhe në planifikimet e buxhetit afatmesëm, kur rritja reale e Produktit të Brendshëm Bruto, e parashikuar në raportin respektiv “Perspektiva ekonomike botërore”, të FMN-së, është, të paktën 5 për qind, atëherë deficiti i përgjithshëm nuk mund të jetë më i lartë se 2 për qind e Produktit të Brendshëm Bruto, përveç rasteve të rrethanave të jashtëzakonshme, të përcaktuara në shkronjat “a”, “b” dhe “c”, të nenit 4/4, të këtij ligji;

dh) në fazat monitoruese të buxheteve faktike, nëse për shkak të rishikimeve të mundshme të PBB-së nominale ose për shkak të ndryshimeve në kurset e këmbimit, që përdoren për vlerësimin e stokut faktik të borxhit publik, rezulton se raporti i borxhit publik ndaj PBB-së nuk është më i ulët,

kundrejt nivelit të vitit pararendës, atëherë, si rregull, këto devijime duhet të kompensohen në planifikimet e viteve buxhetore pasuese.

[…]4. Masa e deficitit buxhetor nuk mund të tejkalojë masën e shpenzimeve kapitale të parashikuara çdo vit në ligjin e buxhetit, përveçse në rastet e rrethanave të jashtëzakonshme që parashikohen në nenin 4/4, të këtij ligji.

Duke filluar që prej vitit buxhetor 2023 e në vijim, balanca primare buxhetore nuk duhet të rezultojë më e vogël sesa zero, përveçse në rastet e rrethanave të jashtëzakonshme që parashikohen në nenin 4/4, të këtij ligji.”

Në realitet përmes këtyre ndryshimeve nëligjin nr. 9936, datë 26.6.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar, Qeveria dhe Kuvendi, synojnë qëtë heqinçdo pengesë ligjore, për t’i  hapur rrugë rritjes pa kufi të borxhit ç’ka do t’i vendoste financat e vendit në një pozitë të pambrojtur ku është i pritshëmpërkeqësimi i parametrave makroekonomik të të gjithë sistemit buxhetor, me pasojë cenimin e interesit publik të përgjithshëm.

Ky ndryshim i ligjit bazë, sipas arsyetimit tënismëtarëve, është sjellë si domosdoshmëri me qëllim adresimin e çështjes:

– së ofrimit të fleksibilitetit të domosdoshëm të manovrimit të buxhetit të shtetit si instrument kryesor stabilizues dhe nxitës të rritjes ekonomike, si dhe

-të ofrimit të kredibilitetit të qëndrueshmërisë së financave publike.

Por në realitet, Akti Normativ i miratuar nuk influencon në mënyrë të drejtpërdrejtë vetëm çështjet e synuara nga Qeveria.Përkundrazi, kjo vendimmarrje ka një fushë veprimi dhe ndikimi më të gjerë për arsye se:

Së pari, nëpërmjet ndryshimeve tëmiratura në Aktin Normativ nuk preken vetem parimet qe lidhen me qëndrueshmërinë e borxhit, si dhe të kufirit të defiçitit buxhetor, por nuk arrihen të zbatohen të gjitha parimet e parashikuara nënenin 4/1 të Ligjit Organik te Buxhetit (LOB), pikërisht tëpërdorimit të tëardhurave nga privatizimi për uljen e borxhit publik, si dhe parimin e displinimit tëndryshimit të ligjeve fiskale.

Së dyti, ndryshimet e miratuara do tësjellin rrezikun real të lartë të rritjessë mëtejshme të borxhit publik, dhe tëmos respektimit të disiplinës financiare për administrimin fiskal si në drejtim tëburimeve,ashtu edhe në drejtim tëshpenzimeve publike.

Duke patur në konsideratë edhe raportet zyrtare të institucioneve financiare ndërkombëtare të cilat operojnë, asistojnë dhe monitorojnë vendimmarrjet ekonomike si, FMN e Banka Botërore, lidhur me masat fiskale të ndërmarra nga Qeveria me qëllim rimëkëmbjen ekonomike dhe sociale të vendit nga pasojat e tërmetit të nëntorit të vitit 2019 dhe të Covid-19, vendi ynë kuotohet pikërisht në vendet e fundit,me një nivel shumë më të ulët të mbështetjes fiskale krahasuar me vendet e rajonit.

Qëndrimi i Presidentit të Republikës për vendimmarrje më cilësore dhe rialokimet e fondeve me qëllim krijimin dhe përballimin e pasojave ekonomike të prodhuara nga fatkeqësitë natyrore kanë qenë tëadresuara në mënyrë tëpërsëritur si në adresë të Qeverisë, por edhe Kuvendit.

Lidhur me argumentin se ndryshimet e miratuara me Aktin Normativofrojnë fleksibilitet të domosdoshëm të manovrimit të buxhetit të shtetit si instrument kryesor stabilizues dhe nxitës të rritjes ekonomike, në realitet, Akti Normativ nëpërmjet ndryshimeve të miratuara, sjell efektin e drejtpërdrejtë në rritjen e shpenzimeve publike kryesisht nëpërmjet rritjes së investimeve si “stimul për nxitjen ekonomike”, në një situatë kur:

Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN), në raportin e tij të qershorit 2021, thekson se do të ishte e këshillueshme që të moderoheshin investimet publike konsideruar dobësitë në menaxhimin e tyre si projekte tepër ambicioze. Qeveria duhet ta konsiderojë këtë politikë si mjet mbrojtës me qëllim mos komprementimin e cilësisë së shpenzimeve prioritare, në veçanti  në drejtim të mbrojtjes sociale e kujdesit shëndetësor.

FMN nënvizon faktin se politika fiskale në vitin 2021, është e vërtetë se siguron mbështetjen e duhur për ekonominë, kështu që nismat e reja të shpenzimeve nga autoritetet duhet të mbështeten nga masa për rritjen e të ardhurave që janë në përputhje me një konsolidim fiskal të besueshëm afatmesëm.

Duhet patur në konsideratë se stimuli fiskal për mbështetjen e ekonomisë nuk mund të vijë vetëm nëpërmjet rritjes së shpenzimeve publike, rritja e të cilave ka rritur defiçitin buxhetor,duke rritur për rrjedhojë borxhin publiki cili, ka pasojë direkte në shtimin e rrezikut të qendrueshmërisësë treguesve makroekonomikë.

Stimuli fiskal për ekonominë kërkon një politikë të ekuilibruar në drejtim tëofrimit të fleksibilitetit, por edhe tënjë konsolidimi fiskal të besueshëm. Tashmë në politikat ekonomike një synim i tillëështë pranuar se vjen si rezultat i aplikimit të njësërë masash si:

Përmirësimi i performancës së mbledhjes së të ardhurave publike, si dhe mundësitë e rritjes potenciale të të ardhurave publike për të krijuar më shumë hapësirë fiskale (aktualisht vendi ynë ka nivelin dhe performancën më ulët të mbledhjes së të ardhurave publike);

Rishikimi i programeve të shpenzimeve publike për të evidentuar potencialisht mjetin e kursimit dhe, në mënyrë të veçantë mjetin e investimeve publike të financuara me burime të brendshme;

Adresimi i dobësive strukturore të financave publike, si dhe nevoja e forcimit tëmenaxhimittë investimeve publike dhe cilësisë së shpenzimeve publike;

Forcimi i administrimit të burimeve financiare nëpërmjet përmirësimit tëplanifikimit buxhetor, prokurimeve publike, etj.,

Stimuli fiskal i propozuar vetëm duke rritur shpenzimet publike, shoqëruar kjo politikë me mos parashikimin e masave për forcimin e menaxhimit të fondeve publike,shton detyrimisht rreziqet fiskale të rritjessë metejshme të borxhit publik duke përkeqësuar edhe më tej treguesit makroekonomikë.

Lidhur me argumentin se ndryshimet e miratuara me Aktin Normativ sjellin forcimin e kredibilitetit të qëndrueshmërisë së financave publike,në realitet ky argument vlerësohet tërësisht si i pabazë për këto arsye:

Nëpërmjet ndryshimeve të propozuara, qëndrueshmëria e financave publike nuk garantohet, kjo për faktin se niveli i borxhit gjendet në njëtrajektore rritëse duke kaluar kufirin e 80% të PBB.Sigurisht që në këtë përllogaritje nuk janë përfshirëdetyrimet e papaguara, vendimet gjyqësore tëpaekzekutura, vendimet e gjykatave ndërkombëtare dhe të arbitrazhit, si dhe kostot e paparashikuara të projekteve të dhëna në formën e  koncensioneve;

Qëndrueshmëria fiskale nuk mund të garantohet me performancën më të ulët të të ardhurave publike dhe risqeve fiskale në rritje.

Qëndrueshmëria fiskale nuk mund të garantohet në mungesën e një planifikimi dhe programimi të shpenzimeve publike, si dhe në marrjen e vendimeve për të financuar programe dhe projekte mbi baza klienteliste.

Qëndrueshmëria e financave publike nuk mund të garantohet në një situatë të dobësive të menaxhimit të financave publike dhe veçanërisht të investimeve publike.

Për më tepër, nuk ka si të forcohet kredibiliteti i qëndrueshmërisë së financave publike kur, vetë ligji për menaxhimin e sistemit buxhetor, që përcakton strukturën, parimet dhe bazat e procesit buxhetor, marrëdhëniet financiare ndërqeveritare dhe përgjegjësitë për zbatimin e legjislacionit buxhetor në tërësi, ndryshohet me akt normativ me fuqinë e ligjit,pa justifikuar as “nevojën” e as “urgjencën”.

Qeveria, objektivin kryesor të politikës fiskale në kthimine raportit të borxhit ndaj PBB-së në një rrugë rënëse, duhet ta konceptojëbrenda pajtueshmërisë me rregullat fiskale të vendosura nga LOB, dhe jo t’i amendojë ato pa u mbështetur në një analizë të mirëfilltë makroekonomike. Vetëm më pas i takon Kuvendit që të vlerësojë në mënyrë analitike arritjen e këtij qëllimi madhor në kuptim të politikave ekonomike të ndërmarra dhe të miratojëprojektet e paraqitura.

Akti Normativ me fuqinë e ligjit jo vetëm që nuk garanton realizimine objektivit kryesor të politikës fiskale për një rikthim të raportit të borxhit ndaj PBB-sëposhtë nivelit 45% të saj, por përkundrazi do ta thellojë me tej rrezikun e qëndrueshmërisë së financave publike dhe do ta vendosëpotencialisht në një krizë të rritjes së borxhit dhe përkeqësimit të treguesve makroekonomikë të vendit.

Për më tepër, qëndrimi se ndryshimet e propozuara në Aktin Normativ janënë linjë të plotë dhe me udhëzimet fiskale të Komisionit Evropian për vendet e BE të datës 2 Qershor 2021, nuk mban në konsideratë as potencialin, as realitetin ekonomik të vendit.

Pikërisht klauzola e përjashtimit të vendeve anëtare është miratuar me qëllim rimëkëmbjen ekonomike për shkak të pasojave të Covid-19. Ndërkohë që në zbatim të kësaj klauzole, në Aktin Normativ,fondi i vaksinimit anti-Covid-19, në masën 1 miliardë lekë është siguruar nga rialokimi i fondit, në të njëjtën masë, por të papërdorur, për skemën e rimbursimit në shtëpi të kurimit për Covid-19, duke reflektuar një papërgjegjshmëri të lartë të qeverisjes jo vetëm në drejtim të mos mbështetjes së familjeve në nevojë, por dhe të mosakordimit tëasnjë fondinë mbështetje të biznesit që gjithashtu është duke u përballur me pasojat e pandemisë.

Nga ana tjetër, përjashtimi i rregullit fiskal për vendet e BE-së zbatohet në një situatëpërgjegjshmërie të lartë në menaxhimin efektiv dhe të konsoliduar të financave publike përfshirë këtuedhe të investimeve publike. Për më tepër, vendet anëtare kanë një performancë të lartë të mbledhjes se të ardhurave, të programimit dhe planifikimit financiar, si dhe të elementëve të tjerë.

Ndërkohë, përjashtimi i rregullit fiskal nënkupton produktivitet ekonomik dhe jo premisë në rritje të nivelit të abuzimit të përdorimit të fondeve publike për financimin e projekteve të investimeve pa një analizë ekonomike dhe financiare, por për nevoja që shpesh herë kanë qënë të një natyre deri klienteliste.

Në fund, mekanizmi i përjashtimit të rregullit fiskal në vendet e BE-së ka si objektiv produktivitetin ekonomik.Në vendin tonëështë fakt se,rritja e shpenzimeve dhe e borxhit ka prodhuar tkurrjen më të ulët ekonomike në vitin 2020, si dhe mos realizmin e parashikimeve për vitin 2021.

Kështu,duke përllogaritur efektin ekonomik në buxhetin e shtetit të pasojave të ndryshimeve të ndërmarra me Aktin Normativ në uljen e ndjeshme të të ardhurave të tij, parashikimi, jo vetëm që ka ndikim të konsiderueshëm nëfinancat publike të shtetit, por për pasojë edhe cenon haptazi interesin publik të shtetasve shqiptarë,të cilët përfitojnë në mënyrë të drejtpërdrejtë nga buxheti i shtetit i cili, iu siguron cilësinë e shërbimeve dhe mbrojtjen sociale specifike.

Duke vlerësuar se,interesi publik në këtë kuadër prevalon përpara cilitdo interesi,të cilitdo subjekti privatdhe që nëpërmjet ndryshimeve synohentë asisitohen me ndihmë të drejtpërdrejtë nga Qeveria përmes këtij Akti Normativ, ashtu sikurse është argumentuar, ky akt nuk vjen si zgjidhje e problematikës sëevidentuar, por e thellon më tej atë.

Të nderuar deputetë të Kuvendit të Shqipërisë,

Qëndrueshmëria e regjimit ligjor së bashku me atë fiskal, si dhe qëllimi për përdorimin e të ardhurave për të mirën e të gjithëve, janë elementët thelbësorë për t’u marrë në konsideratë gjatë orientimit të politikave shtetërore mbi mënyrën e menaxhimit të buxhetit të shtetit dhe elementëve përbërës të tij.

Regarding the above, in compliance with the Constitution and pursuant to Article 85, point 1, and 93 thereof, I have decided to return for reconsideration of law no. 86/2021 “On the approval of the Normative Act, with the force of law, no. 25, dated 22.6.2021, of the Council of Ministers “On some changes and additions to law no. 9936, dated 26.6.2008 “On the management of the budget system in the Republic of Albania”, as amended, as this law has been drafted, proposed, reviewed and approved in contradiction with the principles and fundamental rights provided in the Constitution of the Republic of Albania; does not meet the expectations of the citizens of the Republic of Albania, compromising the state revenues, and consequently risks causing a negative impact on the way the revenues generated are used and used to cover the needs of the citizens.

Sincerely, Ilir Meta

Most read