Muharrem Xhafa confesses the unsaid: This is how Ramiz Alia in complete secrecy and cunning, oriented, guided, and forced by foreign agencies organized the movement of December '90, from the infiltration of spies of the former State Security, to secret deals with Sali Berisha

Exactly 23 years ago, the student movement was born, which then brought down the communist regime. On December 8, 1990, the foundations of the December movement were laid, but even today there are many debates and discussions about this movement. There are many who say that the movement was actually born by students, but was then hijacked by those who later created the Democratic Party. Many others say that it was initiated from within the Communist Party and Ramiz Alia himself. On this issue, the newspaper contacted one of the individuals who was inside the system and knew about what was happening. It is about Muharrem Xhafa, head of the Education sector in the CQ of APS. He shows how Alia commanded Berisha to manage the protest, while he has given details on what really happened until the bust of Enver Hoxha and the holding of the first pluralist elections.

- Mr. Xhafa, last Friday commemorated December 8, 1990, when the student movement for the overthrow of the communist system began. You were the head of the Education sector at the APS Central Committee of that time and you followed those developments. What happened on December 8 and is it true that that movement was orchestrated by the Labor Party and Ramiz Alia?

For the position I held in the ALP Central Committee apparatus, of course I was also aware of the student movement of December '90. In fact, I kept notes on the events, including the protagonists of the movement and the delegate of Ramiz Ali charged in the service of that movement. In the book "When socialism was betrayed", published in 2010, I expressed my point of view about the movement in question. A lot has been written and spoken about that movement in the press and on television, true and untrue things have been said, true and false, people who have had knowledge and responsibility have been engaged, as well as people who can be called liars.

- So, we come to the question directly: Was the movement of December '90 orchestrated by the PPSH and Ramiz Alia or not?

Shiko, lëvizja studentore ’90 nuk erdhi si diçka e beftë, ajo është paraprirë nga të tjera ngjarje, të cilat nisën pas rënies së Murit të Berlinit në fund të vitit 1989. Jam i sigurt që shumë njerëz, intelektualë sidomos, nuk i kanë harruar artikujt e botuar në “Zërin e Popullit”, intervistat në “Zërin e Amerikës”, debatet për idetë e shprehura në to dhe bartësit e tyre, etj. Pse, a nuk i dinte këto zhvillime “të reja” udhëheqja e lartë e Partisë dhe Ramiz Alia, të cilat binin ndesh me vijën politike zyrtare të socializmit?! Të gjitha diheshin, po Ramizi i toleronte dhe i nxiste sa mundej “duke hedhur gurin e fshehur dorën”! Padyshim, ajo që po ndodhte ishte një tatim pulsi dhe njëherësh përgatitje për veprime të tjera në formën e protestave, demonstratave e konflikteve politiko-shoqërore, të cilat, pas futjes së familjes Popa në ambasadën e Italisë, ngjarjes së ambasadave më 2 korrik 1990, eksodit të shqiptarëve drejt vendeve perëndimore e të tjera, nuk do të vononin të dilnin në forma më të ashpra, në dhjetor të vitit 1990 e më pas. Saktë, ato nisën pasditen e 8 dhjetorit të atij viti me demonstratën e studentëve në “Qytet Studenti”. Ndaj them se lëvizja e dhjetorit ‘90 nuk u shfaq “një ditë të bukur” të atij muaji, po erdhi si pasojë e një vargu ngjarjesh të mëparshme, ishte e ideuar dhe e drejtuar me kujdes e nën rrogoz nga agjenturat e huaja, me dijeninë e Ramiz Alisë e të asaj pjese të udhëheqjes, e cila mbështeste Ramizin. Unë nuk dua të hamendësoj, siç dëgjoj të thuhet, se Ramiz Alia ka qenë agjent i vjetër dhe ka punuar kundër socializmit, PPSH-së dhe Enver Hoxhës, qysh kur Enveri ishte në krye të Partisë e të popullit. Po i sigurt jam se, që nga Kongresi i 9-të i PPSH-së e deri në Kongresin e 10-të të saj, në krye të Partisë së Punës e të shtetit shqiptar, Ramiz Alia ka punuar fort për të rrëzuar e për të ç’kurorëzuar Enver Hoxhën, për të vendosur kapitalizmin në Shqipëri, nën udhëzimet e drejtimin e agjenturave të huaja euroatlantike. Pas vdekjes së Enver Hoxhës, më 11 prill 1985, Partia e Punës nuk ishte më Partia që udhëhoqi LANÇ-in dhe ndërtimin e socializmit dhe Shqipëria nuk ecte më në rrugën e revolucionit e të ndërtimit socialist. S’kam qenë anëtar i Byrosë Politike e Sekretar i KQ të Partisë së Punës, domethënë atje ku vendoseshin gjërat në sekret të plotë, por, si shef sektori dhe anëtar i Partisë në një organizatë-bazë me Ramiz Alinë (“çudi” del sot një instruktor më i informuar), nuk kam dëgjuar të flitej prej tij për gabime të Enver Hoxhës dhe për kthim të Shqipërisë në kapitalizëm, përkundrazi. Prandaj them se lëvizja e studentëve të dhjetorit e as ngjarjet para kësaj, nuk janë ideuar e orkestruar nga Partia e Punës. Se komunistëve, organizatave bazë e forumeve të Parisë në rrethe nuk u është shtruar kurrë për diskutim çështja e kthimit në kapitalizëm, as problemi i pluralizmit politik, përkundrazi! Po, koha vërtetoi se në dijeni të asaj ç’ka po ndodhte e dakord për të ecur në rrugën e borgjezisë kishte qenë Ramiz Alia me ndopak të tjerë rrotull tij. Pra, nuk e orkestroi lëvizjen e dhjetorit e kthimin e Shqipërisë në kapitalizëm Partia, po Ramiz Alia, domethënë tradhtia me besnikët e vet në “ilegalitet” të thellë! Duke i bërë gjërat fakt të kryer, Ramiz Alia, për fundin e socializmit dhe futjen e Shqipërisë në rrugën e kapitalizmit, ka folur hapur pas 9 dhjetorit, pas pranimit e zyrtarizimit të pluripartizmit dhe krijimit të Partisë Demokratike e asaj Republikane. Pa dyshim, dukuritë që po ndodhnin ishin qartazi kapitaliste, të imponuara nga jashtë, nga presioni i kapitalizmit. Po komunistët mendonin se gjërat do të ndryshonin përsëri në favor të socializmit dhe se Ramiz Alia nuk i kishte tradhtuar, prandaj ndaj tyre veprohej me maturi, për të mos shkuar drejt dhunës. Po kjo nuk do të thotë se ishte Partia e Punës ajo që e solli kapitalizmin, që orkestronte lëvizjen studentore të dhjetorit ose dukuritë e tjera kapitaliste, jo! Partia e Punës u tradhtua! Këtu ka të tjera gjëra për të thënë në lidhje me përgjegjësitë e saj, po kjo nuk i përket kësaj interviste.

-Pra, ju mendoni se Partia e Punës u tradhtua nga Ramiz Alia?

Po, pa asnjë dyshim. Këto që po them ju në këtë intervistë, unë ia kam thënë në sy Ramiz Alisë kur ishte gjallë. Madje i kam dhënë me dorën time librin “Kur tradhtohej socializmi”, ku unë e përcaktoj Ramiz Alinë si kryetradhëtar. Pas vdekjes së tij nuk më ka hije të flas e të sajoj gjëra të paqena. Qartë e prerë, duhet ndarë, aq sa është e mundur, Ramiz Alia nga masa e ndershme e anëtarësisë së Partisë së Punës. Po, procesi i kalimit të Shqipërisë në kapitalizëm është bërë, pa mëdyshje, me dijeninë e me përkushtimin e Ramiz Alisë, në fshehtësi të plotë e me dredhi, i orientuar, i udhëzuar, i menaxhuar dhe i detyruar prej agjenturave e shteteve të huaja. Nuk ishte diçka e rastit që Rajersoni i SHBA-ve ishte i pranishëm në çdo ngjarje kundërrevolucionare, “mik” i Ramizit e tutor i tij, si dhe, aq sa i hynin në punë, edhe i shokëve të Ramiz Alisë.

-Cili është mendimi juaj për liderët e lëvizjes së dhjetorit, posaçërisht për Sali Berishën dhe Azem Hajdarin?

Unë vërej një shpërdorim të madh të fjalës “lider”. Se, së pari, lider nuk përgatitesh për një javë. Po, ka pasur studentë që u shquan më shumë se të tjerët, për merita të veta apo të të tjerëve, që i futën në “lojë”, kjo është tjetër çështje. Së dyti, studentët më të ndershëm, ata që u shquan në atë lëvizje, morën arratinë jashtë ose brenda vendit, “të përndjekur” prej shokëve të vet, të cilët u katapultuan në pushtet. Madje, disa edhe u përcollën në atë botë po nga pushteti i tyre. Së treti, unë mendoj se s’mund të kualifikohen si liderë të lëvizjes së dhjetorit ata që infiltroi në radhët e saj Ramiz Alia e Sigurimi i Shtetit dhe që punuan për llogari të agjenturave të huaja e të Ramiz Alisë, deri sa kjo gjë që e nevojshme. Vërtetë mendoni ju se janë liderë të dhjetorit 1990 ato “figura” që ishin ose janë sot në Parlament?! Po të hapen dosjet me drejtësi, do të dalë sheshit se kush ishin e kush janë liderët e dhjetorit ’90 dhe, po kështu, kush ishin e kush janë “përfaqësues” të popullit.

-A ishte Berisha besnik i Ramiz Alisë?

Pa nxitjen, mbështetjen, udhëzimet, takimet e Ramiz Alisë nuk do të ishte krijuar as PD-ja, as Partia Republikane. Se jo kot ai thërriste në shtëpi e në zyrën e tij dhe ngarkonte me detyra specifike për “mbarëvajtjen” e protestave të studentëve, Sali Berishën, Sabri Godon e të tjerë. Sidoqoftë, kjo nuk ka qenë veprimtari e Partisë së Punës, po punë e fshehtë e Ramiz Alisë kundër Partisë. Pa idhullin e tij, Ramiz Alinë, pa tradhtinë e Ramiz Alisë, Sali Berisha kurrë nuk do të kishte ardhur në pushtet! Ai do të kishte ndenjur gjatë nën gurë po të mos e nxirrte prej andej, t’i jepte zemër e ta çonte te studentët Ramiz Alia me Rajersonin e CIA-s! Madje, unë e kam thënë edhe më herët për gazetën tuaj se Ramiz Alia i dha dorën Berishës që në 8 dhjetor, më pas bashkëpunimi i tyre kulmoi në “20 Shkurt” të vitit 1991 dhe në 22 mars të vitit 1992.

-Në dijeninë tuaj, a ka qenë Berisha anëtar i Partisë së Punës. Ka dalë dhe një foto e tij me Enver Hoxhën?

Sali Berisha nuk ka qenë kurrë komunist i vërtetë! Ai është fshehur nën emrin komunist dhe është mbuluar, e veshur me llak si mik i familjes së Enver Hoxhës! Saliu e urren komunizmin, që e shkolloi dhe e bëri mjek zemre, sepse druhet e trembet mos Enveri vjen sërish. Kështu që për ta dekriptuar më së miri se kush është Sali Berisha, më lejoni t’ju kujtoj një thënie të Vaclav Havel, presidentit i fundit i Çekosllovakisë dhe i pari i Çekisë, i cili e ka thënë bukur se: “Njerëzit më të poshtër janë “komunistët” të kthyer në antikomunistë”.

-Dhe një herë ju pyesim: A rastësisht e ngriti Berisha në qiell Ramiz Alinë në mitingun e 8 dhjetorit 1990?

Duhet të jesh budalla të mendosh se kjo u tha rastësisht! Jo, jo, kjo nuk u tha rastësisht, madje ishte e llogaritur mirë! Berisha shkoi me mision të fliste ashtu për Ramiz Alinë para studentëve më 8 dhjetor 1990!

- Keni ndonjë fjalë për Berishën sot?

Dhe më parë kam thënë se jam kundër sistemit borgjez, pra, edhe kundër Berishës e Bashës, edhe kundër Ramës, sepse ata janë për sistemin kapitalist kundër socializmit. Për çfarë po bën Berisha sot mund të bëja një koment të gjatë, por po e përmbledh me një thënie të mençur, që, sa di unë, përdoret, kryesisht, në veri të vendit tonë: Burri (njeriu) i moshuar ka kohë të gabojë, po nuk ka kohë të korrigjohet!

-Ju theksoni vazhdimisht se lëvizja e dhjetorit ishte një lëvizje e brendshme e frymëzuar nga agjenturat e huaja. Ku e mbështesni këtë bindje zoti Xhafa?

Dhe sa thashë më parë, del se, pa më të voglin dyshim, lëvizja e dhjetorit ’90 ishte e frymëzuar nga agjenturat e huaja dhe se nuk ka pasur asgjë spontane. Unë kam qenë, më 8 deri 10 dhjetor 1990, bashkë me ndonjë tjetër në qytetin “Studenti”, jam gdhirë atje, jam takuar e kam biseduar me disa prej atyre “trimave”, që sot mbushin faqet e gazetave me të pavërteta. Ato që thuhen se greva e studentëve të dhjetorit ’90, nisi, synonte, për kushte më të mira jetese në konvikte e mensa dhe se pastaj ajo erdhi duke u thelluar brenda vetes dhe u shndërrua në protestë me kërkesa politike, mund t’i “hajë” ndonjë naiv ose i filtruar në ujërat e pista të agjenturave të huaja. S’mund të thuhet se në protestën e studentëve të dhjetorit ’90 nuk kanë marrë pjesë studentë e qytetarë spontanë, pa ditur gjë se çfarë po ndodhte, po frymëzimi i saj, kërkesat, dinamika, protagonistë të caktuar, qenë ideuar, frymëzuar, infiltruar nga jashtë e nga brenda. Po kështu, unë nuk them se s’ka pasur studentë e pedagogë të nisur nga motive të sinqerta për kushte më të mira mësimi e jetese në konviktet e shkollat tona të larta, po, siç thashë, më pas, ato u shmangën, u përzunë në një mënyrë a një tjetër prej atyre që morën pushtetin. Agjentët, ata që kishin marrë garanci nga jashtë e nga brenda vendit, mbetën këtu, u frynë, u bënë liderë, disa janë dhe sot e kësaj dite në Parlament, në organizma të shtetit dhe në partitë politike të borgjezisë, siç ka prej tyre që kanë vdekur apo janë “qëruar e vazhdojnë të qërohen” në procesin e luftës për pushtet. Në një intervistë nuk thuhen detaje, por një gjë dua ta them, me që më pyete për agjenturat e huaja. Isha me një shok të aparatit të KQ (punonte në sektorin e kuadrit) dhe aty nga ora 9 a 9.30 e mëngjesit, të datës 10 dhjetor, ndërsa zbrisnim nga qyteti “Studenti” për në zyrë, para derës së hyrjes së udhëheqjes ndeshemi me Ramiz Alinë, i cili na pyeti: “Hë, ç’kemi nga qyteti Studenti, si është gjendja?” Pasi i folëm për gjendjen e acaruar, i thamë se protestën e kanë marrë në dorë të huajt, atje nuk ka mbetur ambasadë e huaj pa shkuar, ç’ka bie erë e qelbur dhe është poshtërim për shtetin, prandaj duhet të ndërhyhet në përputhje me situatën. Ramizi, si të mos kishte ndodhur gjë, qetë dhe i zbehtë, na thotë se gjendja duhet të përballohet me komunistët, prandaj merrni Piro Kondin në telefon dhe i transmetoni këtë që ju thashë, se komunistët e Tiranës po flenë gjumë. Pleqëruam më thellë me Rrapushin këtë “porosi” (Rrapush Meta është gjallë) dhe thamë se Sekretari i Parë i KQ të Partisë dhe Kryetari i Shtetit qenkan në krye të çorbës së qelbur që ziente!

-Po tani pas 33 vitesh, si mendoni, Ramiz Alia bëri më të mirën në atë kohë, apo tradhtoi idealet komuniste dhe Enver Hoxhën?

Regarding Ramiz Ali and his role in the overthrow of socialism and the establishment of capitalism in Albania, there are different and opposite opinions and positions. The rightists, led by the Democratic Party, do not accept the "values" in the service of the bourgeoisie of Ramiz Ali, although he organized them in the counter-revolutionary processes and gave them power at the table, when they ordered it. Because he was no longer needed. Why do right-wingers do this? Because that's how their "value" falls. In the same way, the leftists, with the SP at the head, do not appreciate Ramiz Alia either, because the "fish" falls for them as well and they are afraid that someone will accuse them of being "supporters" of communism, forgetting that Alia was, albeit formally, the leader of ALP, when, in the first pluralistic elections of March 31, 1991, he brought them to the head of the bourgeois "pluralist" power and then, at the 10th Congress of the ALP, to the head of the Socialist Party. As for us communists, Ramiz Alia is a traitor! He did the best for the bourgeoisie and not for the people, he did the best for Sali Berisha, who is still in politics today. Ramiz handed over power like a true coward. Ali's affairs are not clarified like that. Who is interested, let him see an analysis I made in the book "When socialism was betrayed". To put it more bluntly, for us communists, Ramiz Alia is the chief traitor of communist ideals and of Enver Hoxha. I know that someone says that he has the merit that Albania's transition to capitalism was done in peace, without those tragic excesses that happened in the former socialist countries. Yes, but this was done not by protecting the interests of the people, of socialism, the ideals of communism, the teachings of Enver Hoxha, for which he had sworn to fight to the death, but to bring the bourgeoisie to power, which, as we see, he has captured the people and is taking their souls every day. I am convinced that this was also done as a promise, as a condition, not to imprison former president Alia. But the bourgeoisie has no faith. Alia, it seems, had forgotten such a lesson in the history of the revolution.

Interviewed by: Rigels Seliman