Vladimir Doda: Today there is a tendency to finance apparently sensational shows or events, but which have no content and do not speak to the public at all

Artistic and cultural life in the country confronts artists with various problems. For a director today, making a theater performance is not easy. The director Vladimir Doda in the interview for the "SOT" newspaper says that when you do a theater project, the artistic work has its own problems, but if you don't have a theater structure from the back, the fatigue becomes even greater. Director and lyricist Vladimir Doda has remarks about the Ministry of Culture in the country, which according to him should do more for artists and artistic life. The problem for director Vladimir Doda is that there is a tendency to finance apparently sensational shows or events, but which have no substance. Director Vladimir Doda with his projects is one of the artists who has shown attention to the engagement of young people. He says that he sees energy and desire to engage in theater among young people today. Engaged in the field of theater with various projects, as a director Vladimir Doda says that in the future in his work he hopes to stage "Murators", a comedy by Edoardo Erba

-During this time, as a director, you were involved in theater projects, where young people were engaged. What did you see in these young people about working with the theater, with whom you staged theater performances?

I have often dealt with young people, because first in Shkodër for 3 years I have been involved, as a part of fellow actors of the Migjeni Theater, for the high school theater festival. Then I found support to work with young people through various youth centers such as in Shkodër, Lezhë or recently Kurbin. In young people, I constantly see energy and a desire to engage. Some people have called me even when I do other shows, because I see the talent and seriousness. Then for their age, it's good that they don't have the responsibilities that we professionals who live with this profession can have. As an age they are allowed to make mistakes.

-You are a director and author, where one of your theatrical works is "The Princess of Dyrrah". A comedy about which you have expressed earlier that through events is also the reality we must talk about. Will this work be brought back to the stage?

"Princessa e Dyrrah" does not know if it will return, one must ask "Aleksandër Moisiu" theater. Yes, I don't mind now. It hurts me that it was no longer shown because, apart from the press, it was very well received by the public, both in Durrës and in Tirana. And not only from my acquaintances, but I have dozens of congratulatory messages from the audience who saw the show.

-As an author in your works you convey messages to the public. But how much does the reality bother you today with the problems of streams on stage?

Çdo gjë bëhet për të komunikuar apo përcjell diçka te publiku dhe çdo shfaqje e imja lidhet ngushtë me realitetin. Jo domosdoshmërisht vetëm me të tashmen, por edhe se si trajtojmë të kaluarën apo shpresat dhe dyshimet për të ardhmen, etj. Jam totalisht i lidhur me realitetin, sepse çdo shfaqje që përgatit e konsideroj si të fundit, dhe pse shumicën e rasteve ndodh të jem i angazhuar në dy projekte paralelisht (sepse shtyhen dhe akumulohen projektet). Prandaj realiteti përveç se më ngacmon edhe më shpërqendron tejmase me kakofoninë e problematikave.

-Sa e vështirë është për një regjisor sot të realizojë një produksion teatror, me çfarë vështirësish përballet?

Vështirësitë për një regjisor janë shumta. Kur bën një projekt me një teatër dhe puna artistike ka problematikat e veta. Por nëse nuk ke një strukturë teatri nga mbrapa, lodhja bëhet çnjerëzore dhe shumicën e gjërave do i bësh vetë. Nëse gjen ndonjë fond do kursesh medoemos dhe je i kushtëzuar në përzgjedhjen e tekstit, numër të personazheve, skenografia që lidhet ngushtë me mizanskenën...e deri tek përkthimi. Pastaj po qe se e shkruan vetë tekstin, nëse nuk ke bashkëpunëtor për detyrat e tjera, bëhet torturë.

-Si e shikoni teatrin në vend, për ju çfarë duhet bërë më shumë për zhvillimin e tij?

Teatri në vend është ai që është. Kush ka parë shfaqje mesatare, në Itali, Francë, Gjermani apo gjetkë e di që teatri këtu nuk ka asnjë lidhje me cilësinë e teatrit në Evropë. Kur themi që lëvizim në Ballkan, i referohemi vetëm trevave shqiptare. Nëse flasim për numra dhe shifra biletash, ekziston thuajse vetëm Tirana. Pastaj shumica e teatrove në Shqipëri janë të organizuara si Qendra Kulturore, që është emri i ri për të mos i quajtur pallate kulture. Janë një lloj supermarketi “kulture”, ku organizohen që nga eventet folklorike të rëndomta e deri edhe te ato fetare.

-Fondi i teatrit për të rinj u hap dhe këtë vit, përmes të cilit regjisorët e rinj do të sjellin në skenë prodhime teatrore. Me sa jeni në dijeni, për ju sa shërben ky fond, sa krijon mundësi?

Fondi për të rinjtë është hapur, shumë mirë. Uroj mos ta marrin gjithë aktorët, që punojnë për filan regjisor apo për një tjetër. Vitin që kalojë nje regjisor i ri konkurroi me nje tekst timin, sigurisht nuk kaloi, sepse kanë kaluar shfaqje patetike që nuk kanë qenë të denja as për etjude të vitit të parë të akademisë. Gjysmën e shfaqjeve i kam parë dhe e them me plot bindje, që niveli i shfaqjeve që kemi bërë këtë vit në Shkodër me gjimnazet, ka qenë më i lartë (përtej përvojës së disa aktorëve). Çfarë duhet bërë më shumë? Ashtu si në politikë duhen hequr ata që kanë monopolizuar tashmë prej vitesh vende që nuk meritojnë. Që bëjnë shfaqje patetike, arkeologji, që asnjë festival ndërkombëtar nuk do i pranonte. Drejtor teatrosh që rrinë më shumë se 4 vjet, pa dhënë asgjë, pa krijuar asnjë lloj risie. Si ka mundësi?

-Si e keni parë rolin e Ministrisë së Kulturës në jetën artistike dhe kulturore. Për ju sa janë mbështetur artistët dhe sa është bërë për teatrin?

Rolin e ministrisë nuk di ta vlerësoj. Unë kam konkurruar dy vite dhe nuk më kanë pranuar. Njërin nga projektet atë vit u ktheva dhe e realizova në Itali. Kur flas me njerëz të fushës më qeshin në fytyrë, sepse thonë ku shkon ti pa pasur dikë në ministri. Kështu këtë vit po tentoja, por u demoralizova, sepse është e kotë thashë, më mirë të shoh mos iki apo realizoj diçka me ndonjë organizatë, që ka sadopak interes. Ministria e Kulturës është njësoj si ajo e bujqësisë. Njerëz që punojnë tokën duhet të ketë shumë në Shqipëri, po sa nga ata marrin fonde që u përkasin? Këtë vit kanë lëvizur pak ujërat me Tiranyouthcapital, por edhe aty peshkaqenët e mëdhenj marrin përpara ça të gjejnë dhe rrugës mbesin kacidhe. Kjo ministri mbase edhe më inekzistente se ajo e bujqësisë. Shqiptarë që mbijetojnë me bujqësinë ka shumë, por fondet, që ndër vite duhet të kishin shkuar për ata njerëz në nevojë, s'i ka parë njeri me sy. Nga ana tjetër është prirja për të reklamuar realitete 'inovative'. Unë e konsideroj teatrin si diçka artizanale, që nuk mund të anashkalojë njeriun. Nëse në bujqësi është një krah pune, në teatër është aktori, regjisori, dramaturgu apo skenografi dhe publiku. Vetëm se ushqimi që këta përgatisin, ndryshe ai për të cilën lodhet bujku, presupozohet të jetë ai shpirtëror dhe që zgjat e mbetet në kohë. Ka tendencë të financohen shfaqje apo evente në dukje sensacionale, por që nuk kanë përmbajtje dhe këtij populli nuk i flasin fare. Dhe këtu është dhe boshllëku që krijon mungesa e kritikës. Pastaj mbijetesa e komunitetit artistik është e lidhur ngushtë me televizionin. Duket sikur jetojmë në kinemanë e 'Telefoni bianchi' e regjimit fashist - se nuk po përmend atë të realizmit socialist se brezi sipër të 60 -tave indinjohet pastaj dhe tregojmë një mirëqenie dhe jetë të sofistikuar, por në të vërtetë me teatër mbijetohet duke qenë vazhdimisht nën shantazh.

-Ju si regjisor keni një aktivitet të pasur artistik, jo vetëm në fushën e teatrit, por dhe në kinematografi. Çfarë mund të tregoni mbi projektet tuaja në vijim, ku do jeni të përqendruar?

The projects with the cinema continue with correspondence when I audition for Italy. I'm not very attached to the environment here. Currently, the last film I am participating in, "I nostri ieri", by Andrea Papini, was presented in October at the Rome Festival and has been in Italian cinemas for a month. It is a film that talks about several arguments, including life in Italian prisons. I'm glad I was a part of it, despite the fact that I've been lucky for each of the films I've been a part of. Currently, for the celebration of March 8, we recreated "Mede(a)t" in Tirana, a performance created with a group from the Sebastia Center in Kurbin. Then I hope to get hold of "Masons", a comedy by Edoardo Erba, which we staged at the beginning of November.