The economic situation worsens, German businesses complain about the lack of transparency of tenders and corruption in Albania, the German Association of Industry and Trade raises the alarm

Shoqatës Gjermane të Industrisë dhe Tregtisë në Shqipëri (ose Dhoma Gjermane e Tregtisë në Shqipëri) publikoi dje anketën e periudhës shkurt-mars 2023, lidhur me klimën e biznesit dhe investimeve në vendin tonë duke ngritur shqetësime të shumta për transparencën e tenderave publike, korrupsionin,  luftën ndaj informalitetit e kriminalitetit në vendin tonë. Problematikë serioze që nxorën rezultatet e anketës ishte mungesa e fuqisë punëtore në Shqipëri, një fenomen që po përhapet në masë. Pavarësisht këtyre konkluzioneve që duhen marrë parasysh, në krahasim me vitet 2021-2021, rezultatet tregojnë një përmirësim të lehtë të pritshmërive të bizneseve gjermane që operojnë në vendin tonë. Në krahasim me 2022, bilanci i përgjigjeve të anketës ishte thuajse i njëjtë. Në shumicë, 44 kompanitë që u anketuan pranuan se janë të gatshme të rrisin investimet kapitale në Shqipëri për shkak të faktorëve si: produktiviteti dhe motivimi i punonjësve, kualifikimi i punonjësve dhe kostoja e punës dhe çelja e negociatave të vendin tonë për integrim në BE. Megjithatë, problematikat e sipërpërmendura janë përmendur publikisht nga Dhoma Amerikane e Industrisë bashkë organizatat simotra në Shqipëri, Departamenti Amerikan i Shtetit, etj. Prej muajsh me radhë, Dhoma Amerikane e Tregtisë paralajmëroi se nëse shteti dhe biznesi nuk ndërmarrin ligje për përmirësimin e ekonomisë dhe klimës së biznesit, vendi ynë rrezikohet të zbresë në kategorinë e shteteve problematike për investimet, si: Irani, Mianmari dhe Koreja e Veriut, që janë faktikisht dhe shtete diktatoriale. Po kjo shoqatë ka refuzuar prej kohësh dhe miratimin e amnistisë fiskale nga qeveria, pasi e konsideron si “dritë jeshile” për vërshimin e parave kriminale në ekonominë tonë. Më poshtë po publikojmë rezultatet e anketës së Shoqatës Gjermane të Industrisë e Tregtisë:

45% of German companies in Albania dissatisfied with the economic situation

The current economic situation in Albania is assessed similarly to last year, with "good" by 18% of respondents, while in 2021 only 8% had this assessment. 45% of respondents evaluate it negatively, while 36% of companies as "satisfactory" (2022: 18%, 42%, 39%).

Expectations for the Albanian economy, 45% unchanged, 30% negative

25% e të anketuarve vlerësojnë pritshmëritë për situatën ekonomike me mirë, 45% e kompanive vlerësojnë si të “pandryshuar“, ndërsa 30% e tyre e vlerësojnë negativisht (2022: 21%, 44%, 36%). Këto shifra në 2 vitet e fundit janë dukshëm më pozitive se sa vitet 2020 dhe 2021 (vitet e pandemisë), ndërkohë që vlen të theksohet se edhe krahasuar me vitin 2019 (një vit përpara se të niste situata e pandemisë) vihet re një përmirësim.

Situata e biznesit, 39% e vlerësojnë më mirë, 41% e pandryshuar

39% e të anketuarve e vlerësojnë situatën e biznesit më mirë, 41% e kompanive vlerësojnë si të “pandryshuar“, ndërsa 20% e tyre e vlerësojnë negativisht (2022: 36%, 46% dhe 18%). Për sa i përket ecurisë së pritshme të të ardhurave të biznesit të tyre, vihet re se një përqindje më e ulët e të anketuarve besojnë se ato do të qëndrojnë të pandryshuara. 50% e tyre presin rritje të të ardhurave (2022: 46%), 18% presin rënie (2022:12%), ndërsa 32% parashikojnë një gjendje relativisht të qëndrueshme, shifër kjo, që një vit më parë ishte 42%.

Kompanitë gjermane të gatshme të rrisin investimet kapitale dhe numrin e punëtorëve

Vihet re një tendencë e qëndrueshme e bizneseve për të rritur investimet e tyre kapitale gjatë 2 viteve të fundit, krahasuar jo vetëm me vitet e pandemisë (kur hezitimi ishte i shpjegueshëm), por edhe me vitin 2019. Gjithashtu, 34% e bizneseve parashikojnë të rrisin numrin e punonjësve, 48% planifikojnë të qëndrojnë në të njëjtat nivele, ndërkohë që 18% mendojnë se do t‘u duhet ta reduktojnë.

70% e kompanive gjermane të anketuara duan të investojnë në Shqipëri

Ndër faktorët, të cilët ndikojnë në zgjedhjen e një destinacioni investimesh, janë vlerësuar më pozitivisht (ashtu si vitin e kaluar) produktiviteti dhe motivimi i punonjësve, kualifikimi i punonjësve dhe kostoja e punës. Një ndryshim i dukshëm pozitiv dallohet edhe tek negociatat për anëtarësim në BE, faktor që më parë vlerësohej ndër të fundit në renditje. Të pyetur nëse do e zgjidhnin Shqipërinë përsëri si një vend për të investuar, 70% e bizneseve përgjigjen me “po”.

Faktorët që pengojnë kompanitë të investojnë në Shqipëri

Ndër faktorët e vlerësuar më negativisht vijojnë të renditen transparenca e tenderave publike, lufta kundër kriminalitetit dhe korrupsionit, siguria ligjore, aksesi në financimet shtetërore dhe të BE-së dhe parashikueshmëria e politikave ekonomike. Ndërsa vlen për tu theksuar se disponueshmëria e fuqisë punëtore të kualifikuar” ka shënuar një rënie të dukshme gjatë viteve të fundit, në krahasim me vitet e kaluara, kur ky faktor renditej si një ndër më pozitivët. Kjo shpjegohet nga shkalla e lartë e emigracionit gjatë viteve të fundit, që duket se ende nuk po bie.