US presidential elections / From the candidates to the key states, what you need to know! When the party races start and the main issues they deal with

The 2024 US presidential election promises to be unlike any other in modern times.

Among the leading Republican presidential candidates is former President Donald Trump, who faces several federal and state charges related to his efforts to overturn his 2020 election loss to Democrat Joe Biden.

Biden, the current president, is the candidate among the Democrats. He will be 81 when the election is held in November 2024, making him the oldest American to be elected president, should he win a second four-year term.

Who are the Republican candidates running for president?

Trump, 77, is dominating the Republican field. Other candidates have largely avoided criticizing Trump over his actions related to the 2020 election for fear of angering their constituents. Most of Trump's supporters believe his false claims that the victory was stolen from him.

His Republican rivals, such as Florida Gov. Ron DeSantis and former US ambassador to the United Nations Nikki Haley, have argued that Trump's legal troubles will hinder him in the general election fight against Biden.

An exception has been made by former New Jersey Gov. Chris Christie, who has condemned Trump's efforts to change the 2020 election outcome. Former Arkansas Gov. Asa Hutchinson, a candidate considered unlikely to win, has said that Trump is unfit for the office of president.

Businessman Vivek Ramaswamy, a young politician, is running as the successor to Trump's populist "America First" agenda, an agenda that is wary of a big federal government, corporate power and international alliances. DeSantis was once seen as the candidate most likely to beat Trump to secure the Republican nomination, but his campaign has faltered since launching in May, despite having plenty of potential. In the meantime, Haley has gained momentum after strong performances in the presidential debates.

North Dakota Gov. Doug Burgum is also running for the nomination, but has failed to garner much attention.

Sondazhet sugjerojnë se Trump është i lidhur gjerësisht me një përballje të drejtpërdrejtë me Bidenin, përderisa votuesit kanë shprehur shqetësime me moshën e Bidenit dhe me menaxhimin e ekonomisë pavarësisht rritjes së vendeve të punës, investimeve në infrastrukturë dhe zbutjes së ngadalshme të inflacionit pasi vitin e kaluar arriti në shifër rekord.

Trump përballet me katër raste në gjykatat federale dhe shtetërore për përpjekjet e tij për të minuar zgjedhjet e vitit 2022, për keqmenaxhimin e dokumenteve të klasifikuara dhe për përfshirjen e tij në pagimin e një ylli të pornografisë në këmbim të heshtjes. Ai ka thënë se është i pafajshëm dhe ka argumentuar se është viktimë e përndjekjes politike, akuzë që administrata Biden e mohon. Datat e caktuara për këto raste gjyqësore paraqesin pengesë për aftësinë e Trumpit për të bërë fushatë.

Kush janë demokratët që po garojnë për president?

Përderisa votuesit mund të mos jenë shumë entuziastë, udhëheqësit demokratë dhe donatorët e mëdhenj po mbështesin Bidenin dhe nënpresidenten e tij, Kamala Harris.

Dean Phillips, një kongresist amerikan pak i njohur nga Minesota, njoftoi në tetor se do të sfidojë Bidenin sepse ai nuk beson se presidenti mund të fitojë edhe një mandat. Autorja Marrianne Williamson po ashtu po garon kundër Bidenit.

Fushata e Bidenit për mandatin e dytë mbështetet në menaxhimin e ekonomisë pas pandemisë COVID-19 dhe ai e ka cilësuar si “betejë për shpirtin e Amerikës” luftën kundër republikanëve të lidhur me Trumpin.

Në administratën Biden, papunësia ra në nivelet më të ulëta, Bruto Prodhimi i Brendshëm (GDP) u rrit më shpejt sesa pritej dhe pagat janë rritur. Megjithatë, inflacioni u rrit vitin e kaluar, dhe përderisa ai ka rënë në muajt e fundit, votuesit vazhdojnë të jenë të shqetësuar me çmimet e larta të ushqimit, karburanteve, makinave dhe strehimit.

Nëse Trump fiton nominimin nga republikanët, fushata e Bidenit ka të ngjarë të përqendrohet në paralajmërimin e votuesve se Trump paraqet kërcënim vdekjeprurës për demokracinë amerikane.

Kush tjetër është në garë?

Robert F. Kennedy Jr, aktivist kundër vaksinimit, ka nisur një fushatë të pavarur për të sfiduar Bidenin në garën për të marrë nominimin e demokratëve. Kennedy ka fituar një lloj pëlqimi si te demokratët, ashtu edhe te republikanët, që nuk duan një garë midis Bidenit dhe Trumpit.

Aktivisti progresiv, Cornel West, ka thënë po ashtu se do të garojë për president si i pavarur, ndërkaq ish-kandidatja për presidente Jill Stein, ka thënë se do të kërkojë nominimin për presidente nga Partia e Gjelbër. Sfida e këtyre kandidatëve është që të mbledhin votat e nevojshme që emrat e tyre të përfshihen në fletëvotimet në 50 shtetet për zgjedhjet e vitit të ardhshëm.

Kur nisin garat partiake për zgjedhjet e vitit 2024?

Republikanët do të mbajnë garën e parë për nominimin e kandidatit për president në janar, në Ajova. Nju Hampshajër do të mbajë garën brendapartiake pas Ajovës, pasuar nga Nevada, Karolina e Jugut dhe Miçigani.

Demokratët planifikojnë të mbajnë garën e parë të brendshme në Karolinën e Jugut në shkurt. “Super e Marta” – ku dhjetëra shtete do të votojnë për delegatët e tyre, përfshirë nga Kalifornia dhe Teksasi – do të mbahet më 5 mars.

Çdo parti do të nominojë kandidatët që fitojnë më shumë delegatë në konventat e tyre për nominim në verën e vitit 2024. Republikanët do të mbajnë konventat në Millvuaki dhe Viskonsin, përderisa demokratët në Çikago.

Zgjedhjet e përgjithshme do të mbahen më 5 nëntor 2024.

Cilat janë çështjet kryesore?

Aborti: Demokratët planifikojnë që ta shndërrojnë abortin në çështjen kryesore të fushatës së tyre më 2024. Sondazhet thanë se shumica e amerikanëve nuk përkrahin kufizime strikte në të drejtat e riprodhimit. Kjo çështje është bërë më motivuese për ata që mbështesin të drejtat e abortit sesa për ata që e kundërshtojnë atë, dhe partia shpreson që kërcënimet për këto të drejta do të inkurajojnë miliona gra dhe të pavarur që të votojnë për demokratët në zgjedhjet e vitit të ardhshëm.

Por, çështja e abortit ka ndarë republikanët. Disa udhëheqës partiakë janë shqetësuar se partia ka shkuar shumë larg me vendosjen e kufizimeve në nivel shtetëror që kur Gjykata Supreme amerikane hodhi poshtë vitin e kaluar vendimin e vitit 1973, të njohur si Roe v. Wade, duke i dhënë fund mbrojtjes kushtetuese për abortin.

Ekonomia: Shtëpia e Bardhë e udhëhequr nga Bideni po tenton të sigurojë amerikanët se ekonomia është e qëndrueshme, me inflacionin që po ngadalësohet dhe me nivelin e papunësisë që është në nivele më të ulëta që gjysmë shekulli.

Republikanët kanë thënë se ata do të shkurtojnë shpenzimet federale, pasi sipas tyre këto shpenzime kanë rritur inflacionin dhe kanë çuar në rritjen e çmimeve të konsumit. Ata po ashtu duan të shkurtojnë rregullat federale dhe të ulin taksat.

Demokratët kanë argumentuar se ekonomia është e shëndetshme, pagat janë rritur dhe investimet në infrastrukturë po prodhojnë përfitime afatgjata në vendet e punës. Por, votuesit nuk janë të bindur. Një sondazh i realizuar nga Reuters/Ipsos në shtator gjeti se 27 për qind e votuesve që kishin votuar për Bidenin më 2020 thanë se financat e tyre ishin “dobësuar” më shumë sesa para pandemisë, krahasuar me 28 për qind që thanë se financat i kishin “më të mira” dhe 42 për qind të tjerë thanë se financat e tyre janë “pothuajse njësojë”.

Emigracioni: Që kur ka marrë detyrën më 2021, Biden është përballur me një numër rekord të emigrantëve që janë kapur duke kaluar ilegalisht kufirin SHBA-Meksikë. Kandidatët republikanë, përfshirë Trumpin, kanë fajësuar Bidenin për heqjen dorë nga politikat më kufizuese të epokës së Trumpit dhe janë zotuar se do të rrisin sigurinë kufitare.

Some Democrats have criticized Biden for using Trump-style enforcement measures to reduce the number of illegal border crossings, while the White House has said it is moving to a more humane and orderly system, offering new ways for immigrants to enter the US legally.

Crime : Violent crime remains at high levels nationwide compared to 2019, a year before the COVID-19 pandemic and racial justice unrest. Americans from both parties are worried, with 88 percent of respondents in a September Reuters/Ipsos poll saying crime is an important issue to them when it comes to deciding who to vote for.

Foreign policy : China has emerged as a foreign policy issue during the election campaign, with Republicans arguing that the Asian power threatens national security, US corporate interests and Taiwan's independence.

The Biden administration has said it wants to "de-risk" rather than "sever" its relations with China and wants to continue working to keep the race between the world's number one and number two economies from escalating into conflict.

Ukraine is also an important issue and has divided the Republican candidates. Trump and DeSantis have argued that Biden's support for Ukraine in its war against Russia is distracting the US from preparing for a possible confrontation with China. Other Republican candidates, like Haley, have said the US should continue to support Ukraine.

The sudden outbreak of war between Israel and Hamas – the Palestinian group designated a terrorist organization by the US and the European Union – is a new polarizing issue in the election campaign. Biden, who is staunchly supporting Israel, faces opposition from many Democrats concerned by the growing humanitarian crisis in the Hamas-controlled Gaza Strip. Republicans also support Israel and are using the conflict to push for strengthening the US-Mexico border.

What are the key states in the US presidential election?

The fact that both parties will hold their conventions in the same region speaks to the value they place on Michigan, Pennsylvania, and Wisconsin, states that voted for Trump in 2016 but chose Biden in 2020.

Arizona, Georgia and Nevada have also proven to be split and have growing populations that could determine new elections. Another key seat for next year's election could be North Carolina, which has an increasingly diverse electorate. /REL