The great Albanian artist passes away, the Academy of Sciences sends a message of condolence

The Permanent Commission of Art and Heritage at the Academy of Sciences expresses its deepest condolences for the passing away of Sali Shijak, the "People's Painter". Our condolences go out to the Shijaku family, the community of visual artists and the many friends and supporters of His visual legacy.

The artist Sali SHIJAKU is the pioneer of active, figurative painting, contrasting and full of nerve to the historical Albanian decor of the second half of the century. XX. His painting, nowadays, is the wealth of colorful and exciting fruits of the decor of Albanian daily life.

In the field of visual arts, his artistic personality is special and distinct. He is represented with a rich creativity with figurative intelligence expressed through style, themes and ideas.  

Sali Shijaku, in the figurative arts, has constantly sought to embody ideo-artistic discoveries and, in his painting of the century. XX gave it a monumental shape, evaluating the most important characters, phenomena and events of the time. After the 90s - he continued to be persistent in treating and solving aesthetic phenomena during the painting process.

He created a painting of frontal composition and reflected the historical and martial, social and working, mythological and legendary character, as well as the epic and lyrical hero.

In the figurative arts, dozens of paintings by the artist Sali Shijaku are key points in the development of the structure of painting and the history of art in our country. His works, exhibited from time to time, become a promoter of inspiration on the process of art education for the younger generations.

Cilësitë e mirëfillta të artit të piktorit Sali Shijaku u shfaqën gjatë kohës së studime jashtë vendit dhe talenti i tij tejkaloi të zakonshmen. Ai u shqua për thellësinë dhe gjërësinë e përfytyrimit figurativ, të cilat morën trajtë në realizimet krijues, pikturë pas pikture. Fondi i pasur i përfytyrimeve figurative të artistit filloi të krijohet nga viti 1952, me ekspozimin e pikturës së tij të parë,

 “Vajza me kostum kombëtar”, pronë e GKA, Tiranë. Në vazhdim realizoi kompozime të përzgjedhura me një figurë apo dhjetra figura, skenografi të peizazhit natyror, ikonografi portretesh, nodo ekspresive dhe pikturoi sipërfaqe me tekstura moderne nën parimet e realizmit, impresionizmit, ekspresivizmit dhe lojës së ngjyrave të pastra si: e kuqja, okrat e shumëllojshme, e kaltërta, e bardha, e zeza dhe gri.

Gjuha figurative e Sali Shijakut, hershëm dhe në ditët e sotme, ruan cilësitë vetjake, që përcaktojnë lirinë e tij krijuese, duke theksuar elementet thelbësor të formës, e cila i dha përmbajtje stilit të tij. Studimet shqiptari mbi artin e përcaktojnë besnik ndaj individualitetit dhe identitetit të vet artistik; fanatik ndaj imagjinatës dhe fantazisë mbi idetë; mbrojtës kalorsik të paletës së vet të ngjyrave të zbuluara prej përvojave të mundimshme gjatë një jete prej gati një shekulli.

Disa fakte biografike:

Sali Shijaku u lind në një familje të njohur tiranase. Nënë Deja kujdesej për shtëpinë - konak të familjes Shijaku, puna e përditshme e së cilës ishte tregtia, që e drejtonte baba Abdyli. Sali Shijaku e nisi udhën e dijes në shkollën fillore “Lidhja e Prizrenit” dhe më pas mori mësime në Medresenë e kryeqytetit. Në vitet 1948 -1952 ndoqi Liceun Artistik “Jordan Misja”, ku studioi pikturë me pedagogët dhe artistët Abdurrahim Buza dhe Nexhmedin Zajmi.

Pas disa vitesh pune fitoi të drejtën e studimit për pikturë në Bashkimin Sovjetik, Rusia e ditëve tona. Ai kreu studimet në Institutin e Lartë të Arteve - Ilia Efimioviç Rjepin, në Leningrad, Shën Pjetërburgu i ditëve të sotme. Gjatë periudhës 1956 - 1961 ishte student i ateljesë së piktorit dhe profesorit Boris Vladimiroviç Joganson. Me prishjen e marrëdhënieve ndërmej PKSh-së dhe PKBS-së, u kthye në atdhe në vitin 1962. Ai u diplomua si një nga studentët e parë në ILA, Tiranë. Pas diplomimit punësohet pedagog në ILA dhe bëhet anëtar i LShASh-së.

Ai punoi si pedagog dhjetëra vite deri në 1991, si dhe ekspozoi në çdo ekspozitë kombëtare.  Para viteve 90-të punimet e tij u ekspozuan në Egjipt, Francë, Algjeri, Rumani, Kosovë, Turqi, Itali dhe Kinë. Krijimtaria e Sali Shijakut është nderuar në vitet 1955, 1970 dhe 1984 me Çmimin e Republikës. Në vitin 1969 u nderua me titullin “Artist i Merituar’’. Në vitin 1976 emri i tij zë vend si artikull vetjak në edicionin e ribotuar të “Dictionnaire critique et documentaire des Peintres, Sculptuers, Desinnatuers et Graveurs”, me autori Emmanuel Benezit.

Sali Shijaku, në vitin 1979 u nderua me titullin “Piktor i Popullit’’. Në vitin 1988 nderohet me “Urdhërin e Flamurit”, në 2004 me titullin “Nderi i Qarkut të Tiranës’’, në vitin 2010 Akademia e Arteve, Sot Universiteti i Arteve, e nderoi me titullin simbolik “Mirënjohje””.

After the 90s, his works took place in collections in Kosovo, USA, Italy, Turkey, etc. Also, they were collected by the accredited diplomatic body in Tirana. Sali Shijaku has created about 1500 works and continues to create. After the 90s, he exhibited from 1998 onwards with a group of artists. In GKA, Tirana, in 2015, a retrospective exhibition was opened with his representative works since 1952. While in COD, Tirana, in 2021, an exhibition was opened in honor of the 88th anniversary of the artist's birth with the title: "88 light and shadow and colors ".